Tinnitus
Naar (eigen) schatting, hebben zo’n 3-5 miljoen mensen in Nederland, tinnitus. Het precieze aantal zullen we het nooit weten, omdat veel mensen er niet mee naar de huisarts gaan; vooral als het niet ernstig is. Tinnitus komt op alle leeftijden voor. Zelfs (jonge) kinderen kunnen het hebben. Tinnitus kan het leven soms behoorlijk ontwrichten en invloed hebben op je partner, je gezin, je familie, je werk, je hobby’s, je sport en je sociale contacten.
Wat vrijwel iedereen met tinnitus zich wenst, is rust in het hoofd.
​
Wat is Tinnitus?
Tinnitus is beter bekend als “oorsuizen”. De officiële naam hiervoor is
Tinnitus Aurium, dat “gerinkel in de oren” betekent. Beide Nederlandse vertalingen dekken de lading niet. Dit, omdat er veel meer soorten geluiden waarneembaar kunnen zijn, dan enkel ‘gesuis’ en ‘gerinkel’.
De geluiden ontstaan in het hoofd en deze zijn dan meestal alleen door de persoon in kwestie waarneembaar; dit heet “subjectieve tinnitus”. Heel soms zijn het geluiden, die door iemand anders ook gehoord kunnen worden, met of zonder stethoscoop. In dat geval spreekt men van “objectieve” tinnitus.
De meest gangbare visie in Nederland is, dat tinnitus een geluid is dat de hersenen produceren, als reactie op defecte trilhaartjes in het slakkenhuis (binnenoor). Zie blz….
Mijns inziens is tinnitus een geluid dat in de hersenstam* wordt geproduceerd, als reactie op overprikkeling.
Eigenlijk is tinnitus een symptoom en geen aandoening.
Wanneer noem je het geluid in je hoofd tinnitus?
Veel mensen hebben wel eens kortdurend een piep of suis/ruis in de oren gehad na een bezoek aan een luidruchtige bijeenkomst. Ook na een vliegreis, een harde knal van bijvoorbeeld vuurwerk of een verkeerde beweging met de nek, is dit mogelijk. Meestal verdwijnt dit geluid na korte tijd; soms pas na enkele dagen. Ook is het mogelijk, dat je af en toe spontaan een piep ervaart, die na een paar seconden of minuten, vanzelf weer verdwijnt; een zogenaamde 10-seconden-piep.
Zelf kies ik voor de term “oorsuizen” of “piep in het oor”, als je een geluid hoort, dat je eerder nog niet opgevallen is en dat sterker is dan het geluid, dat je in volledige stilte hoort. Want vrijwel iedereen zal in een hele stille ruimte, een zacht geluid horen. Als het geluid er na 24 uur nog steeds is, dan noem ik het “tinnitus”. Tinnitus kan ook in periodes aanwezig zijn; bijvoorbeeld steeds een paar dagen wel en vervolgens een paar dagen of weken niet.
Acute en chronische tinnitus
De beginfase van tinnitus, is de acute fase en na drie maanden wordt het vaak chronisch genoemd. De term “chronisch” wil alleen maar zeggen, dat het langer dan 3 maanden duurt en niet dat de tinnitus altijd blijft. Hoe lang je tinnitus hebt, heeft niets te maken met de kans op herstel. Zelfs na 40 jaar kun je er nog van af komen. Ik merk in de praktijk, dat mensen vaak erg bang zijn voor de “drie-maanden-grens” en dat is dus nergens voor nodig. Alleen de kans op spontaan herstel is wel groter, als de tinnitus nog niet zo lang bestaat.
​
Verschillende aspecten van tinnitus
Er zijn veel varianten, gradaties, bijkomende klachten, mogelijke gevolgen, manieren waarop mensen met tinnitus omgaan en hoe de “buitenwereld” er mee om kan gaan. Informatie hierover vind je in het boek.
Tevens kun je in het boek lezen wat de meest gangbare visie op tinnitus is 'de trilhaartjestheorie' en waarom auteur Sandra hier anders over denkt. Volgens de reguliere visie zou iedereen die gehoorschade heeft, tinnitus moeten hebben en iedereen met tinnitus zou gehoorschade moeten hebben. Dit is absoluut niet het geval. Ook lees je in het boek hoe tinnitus kan ontstaan, wat je eraan kunt doen en nog veel meer...
​
​
Meer informatie vind je in het boek
Hyperacusis
Bij hyperacusis komen bepaalde – normale - geluiden hard binnen, hetgeen zelfs zeer kan doen in je oren/hoofd. Het lijkt alsof de zenuwbanen blootliggen en dat bepaalde geluiden (prikkels) ongefilterd binnenkomen. Vaak gaat het om geluiden als van het borden op elkaar zetten, bestek op een bord leggen, de vaat in de vaatwasser doen of met een lepeltje in een kopje roeren. Maar ook het stofzuigen, gillende kinderen of een blaffende hond, kunnen sommige mensen met hyperacusis flink ‘plagen’.
​
Als een ander het geluid maakt is het vervelender dan wanneer je het geluid zelf maakt. Dit heeft met controle van doen. Als iemand anders het geluid maakt, dan heb je er geen controle over en kun je je er moeilijk op instellen.
Om je een idee te geven wat er gebeurt als geluiden vervelend zijn:
Als iemand bijvoorbeeld in een zaal een soundcheck doet, dan ontstaan er soms heel schelle geluiden alsof er iets verkeerd is afgesteld. Of als iemand met de nagels over een ouderwets schoolbord krast. Dit kan zelfs zeer doen in je oren. Ook trek je hierbij je schouders op en verkrampen de spieren in je bovenlichaam en in je gezicht. Tevens kunnen er stresshormonen bij vrijkomen.
Hyperacusis komt vaak voor in combinatie met tinnitus; bij beide worden prikkels onvoldoende gefilterd. Als je hyperacusis hebt, dan span je bij de betreffende geluiden je spieren extra aan en komen er meer stresshormonen vrij. De spierspanning is bij tinnitus meestal al verhoogd en door de hyperacusis stijgt dit nog meer, waardoor de tinnitus ook nog eens kan verergeren. Als de tinnitus verbetert, dan gaat over het algemeen ook de hyperacusis op z’n retour. Meestal verdwijnt de hyperacusis eerder dan de tinnitus.
Naast hyperacusis kun je ook last hebben van ‘fonofobie’. Dit is een angststoornis, waarbij je bang bent voor bepaalde geluiden. Hierdoor kun je niet ontspannen en sta je altijd ‘aan’, waardoor de hersenstam nog eens extra wordt geprikkeld.
​
Tips bij hyperacusis:
-
Vermijd een - voor jou - stressvolle omgeving. Hoe kleiner de kans op ‘vervelende geluiden’ is, hoe meer je kunt ontspannen en hoe minder de hersenstam geprikkeld wordt.
-
Probeer bij harde geluiden bewust de kaken, nek en schouders te ontspannen en op je ademhaling te letten.
-
Als je er meer last van hebt als iemand anders de vaatwasser in- of uitpakt, doe dit dan standaard zelf; dat geldt ook voor stofzuigen en dergelijke. Gebruik eventueel roerstaafjes voor in de koffie of thee.
-
Oordopjes kunnen voor mensen die er enorm veel last van hebben, een uitkomst zijn. Als je weet dat geluiden gedempt worden, dan kunnen je spieren ontspannen en maak je minder stresshormonen aan. Hierdoor wordt de hersenstam minder geprikkeld en kunnen zowel de tinnitus als de hyperacusis verbeteren. Doe ze alleen in als je ze nodig denkt te hebben. Zie ook hoofdstuk 2 van het boek.
-
Door een gezond voedingspatroon kun je bepaalde neurotransmitters aanmaken, die ervoor zorgen dat geluiden beter gefilterd worden. Zie boek. Volg hiervoor alle voedingstips uit het gehele stappenplan.
Misofonie
Bij misofonie worden bepaalde, normale geluiden als ‘walgelijk’ ervaren en dat kan woede opwekken. Dit gaat verder dan je ‘gewoon’ irriteren aan een geluid. Hierbij gaat het vooral om geluiden die andere mensen maken. Denk hierbij aan smakken (ook als iemand de mond gewoon dicht heeft), (zwaar) ademen, slikken, de keel schrapen of kuchen. Maar ook het kraken van een chipszak, het eten van chips, als iemand een pen steeds aan en uit klikt of het geluid van een druppende kraan, kunnen dit gevoel opwekken. Als je misofonie hebt, dan kun je je in dit soort situaties op niets anders meer concentreren dan op het ‘vreselijke geluid’. Sommigen voelen zich hierbij zo boos, dat de tranen in de ogen kunnen springen en dat ze iemand wel zouden willen slaan. Dit hoeft niet alleen met geluiden zo te zijn; het kan ook gebeuren als iemand anders zijn of haar hand of voet steeds beweegt.
Misofonie is vaak het meest uitgesproken in de eigen gezinssituatie en ontstaat dikwijls in de puberteit. Het kan veel invloed hebben op de sfeer in huis, omdat niet iedereen het serieus neemt of omdat iedereen er rekening mee ‘moet’ houden. Een enkeling kan door de misofonie zelfs niet met gezinsleden in één ruimte zijn. Ook slapen meerdere mensen met oordopjes in, om bijvoorbeeld het ademhalen van de partner niet te horen.
​
Misofonie zorgt voor extra spierspanning en stresshormonen. Dit kan de hersenstam extra prikkelen, waardoor Tinnitus kan ontstaan of in stand kan blijven. Eigenlijk is misofonie een focus-probleem en dat kan tinnitus bij sommigen ook zijn. De aandacht gaat te veel naar de geluiden - en eventueel bewegingen - en wat je aandacht geeft, groeit.
Tips bij misofonie:
* Probeer een geluid waar je veel last van hebt aan iets positiefs te koppelen. Bij het kraken van chips zou je je voor kunnen stellen, dat iemand in de krakende sneeuw loopt. Bij een druppende kraan kun je je voorstellen, dat je in een druipsteengrot loopt.
*Probeer je op andere geluiden in je omgeving te focussen.
* Zing in gedachten een lied of zoek een bezigheid waar je afleiding in kunt vinden.
* Ga met je aandacht bewust naar je voeten of je ademhaling, zodra je je irriteert aan een geluid.
* Neem het geluid waar, zonder er een oordeel over te hebben en ontspan hierbij bewust.
* Zoek iets waar je je opgekropte woede in kwijt kunt, zoals het slaan en trappen tegen een boksbal, tennissen, van je afschrijven en dergelijke.
* Als je niet tevreden bent met je werk, thuissituatie of iets anders; kijk dan wat je hier aan kunt verbeteren. Door oplossingen te zoeken of actief op zoek te gaan naar iets waar je energie van krijgt, blijf je minder hangen in de ‘vervelende geluiden’ en bewegingen. Zoek uitdagingen.
* Word niet boos op degene die het ‘vervelende geluid’ maakt, als dit niet expres gebeurt. Het ‘probleem’ ligt niet bij de ander maar bij jezelf. Wel kun je de ander vragen er rekening mee te houden.
* Moet je een examen doen of iets anders in een groep - waarbij je je moet kunnen concentreren - vraag dan of je in een hoek van de ruimte mag zitten zonder dat er iemand direct voor of naast je zit en zo ver mogelijk van de deur af.
​
Een echte oplossing is er helaas niet voor, maar als ervaringsdeskundige weet ik dat je er minder last van kunt hebben als je goed in je vel zit. Een gezond voedings- en leefpatroon kan hierbij ook helpen.